چابهار – پاییز و زمستان ۱۴۰۳
گروهی از دانش‌آموزان هنرستان فنی‌حرفه‌ای و کاردانش امام خمینی در چابهار، در گزارشی که به رسانه‌ها ارسال شده، از آنچه «تبعیض ساختاری، تهدید، و فشارهای مالی غیرقانونی» در محیط آموزشی خود نامیده‌اند، پرده برداشته‌اند.
این گزارش که توسط «جنبش دانش‌آموزی حق‌طلبان بلوچ» تهیه شده، بر مواردی چون محرومیت از امتحان به دلیل نداشتن کفش مناسب، اجبار مالی برای دریافت کارت امتحانی، تهدید به مردودی در قبال اخاذی، و دارایی‌های مشکوک یکی از دبیران تأکید دارد.
محرومیت به‌خاطر کفش
در بخشی از گزارش آمده که چند دانش‌آموز به دلیل نداشتن کفش استاندارد از شرکت در امتحانات منع شده‌اند. به گفته نویسندگان گزارش، این موضوع ناقض اصل برابری آموزشی و بندهایی از اسناد بین‌المللی حقوق بشر است. دانش‌آموزان مدعی‌اند که برخی دیگر، با وابستگی به نهادهای خاص، با وجود وضعیت مشابه اجازه شرکت در امتحان را یافته‌اند.
هزینه برای آموزش رایگان
یکی دیگر از موارد مورد انتقاد، دریافت مبلغ ۵۰۰ هزار تومان از دانش‌آموزان به‌عنوان شرط صدور کارت امتحان بوده است. به گفته تنظیم‌کنندگان گزارش، این الزام با اصول آموزش رایگان و ماده ۱۳ میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان ملل در تضاد است.
اتهام اخاذی توسط یکی از دبیران
بر اساس شهادت چند دانش‌آموز، فردی به نام «مراد بلیده» از معلمان هنرستان، تهدید کرده که در صورت نپرداختن مبلغ ۵ میلیون تومان، برخی از دانش‌آموزان را در دروس مختلف مردود خواهد کرد. این اتهام – در صورت صحت – می‌تواند مصداق «فشار روانی، تهدید سازمان‌یافته و اخاذی» تلقی شود.
دارایی‌های مشکوک و ضعف نظارت
دانش‌آموزان همچنین به نفوذ، دارایی‌های شخصی و املاک متعدد این دبیر اشاره کرده‌اند که به گفته آنان، فراتر از سطح درآمد یک کارمند آموزشی است. آن‌ها از نهادهای نظارتی خواسته‌اند که درباره منابع مالی و ارتباطات احتمالی این فرد تحقیق کنند.
این گزارش، با وجود آنکه تأیید مستقل ندارد، بازتابی از نگرانی‌های فزاینده درباره وضعیت عدالت آموزشی در مناطق محروم ایران، به‌ویژه در سیستان و بلوچستان، به شمار می‌رود.