سه‌شنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۴ | ۱۵ آوریل ۲۰۲۵
در یکی از جدی‌ترین تحولات اخیر در جنوب شرق ایران، هشت تبعه پاکستانی اهل ایالت پنجاب در شهرستان مهرستان کشته شدند. گروهی موسوم به “ارتش ملی بلوچستان” با انتشار بیانیه‌ای، مسئولیت این حمله را بر عهده گرفته و آن را بخشی از «مقاومت مسلحانه» در برابر «سرکوب ساختاری علیه ملت بلوچ» دانسته است.
درحالی‌که برخی منابع رسمی این افراد را کارگرانی بی‌دفاع معرفی کرده‌اند، شاهدان محلی و برخی منابع مستقل مدعی‌اند که قربانیان با پوشش شغلی، در فعالیت‌های اطلاعاتی و امنیتی در منطقه حضور داشته‌اند.
بحران تاریخی بلوچستان؛ ریشه در تبعیض ساختاری
سال‌هاست که مردم بلوچ، چه در بلوچستان ایران و چه در بلوچستان پاکستان، با مجموعه‌ای از محرومیت‌ها، تبعیض‌های ساختاری و سرکوب امنیتی مواجه‌اند. در پاکستان، این فشارها به شکل بازداشت‌های فراقانونی، ناپدیدسازی‌های اجباری، شکنجه، و کشتارهای هدفمند نمود یافته‌اند.
فعالان بلوچ بارها هشدار داده‌اند که رفتار دولت مرکزی پاکستان در بلوچستان، نه شبیه یک دولت ملی، بلکه همچون یک نیروی اشغالگر عمل می‌کند؛ نگاهی که نه تنها به حقوق بشر پایبند نیست، بلکه عملاً ملت بلوچ را از ابتدایی‌ترین حقوق شهروندی محروم کرده است.
چرخه خشونت، محصول بی‌عدالتی مزمن
قتل این هشت تبعه پاکستانی، هرچند تلخ، در خلأ رخ نداده است. آنچه در مهرستان اتفاق افتاد، نتیجه‌ی انباشت سال‌ها درد، خشم و نادیده‌گرفتن صدای مردم بلوچ است. سیاست‌های سرکوبگرانه، تبعیض قومیتی، بهره‌کشی اقتصادی و بی‌عدالتی سیاسی، بستر را برای شکل‌گیری واکنش‌های رادیکال فراهم کرده‌اند.
به گفته یک فعال بلوچ:
«هیچ‌کس خواهان خشونت نیست. اما وقتی راه‌های مسالمت‌آمیز بسته شوند، جامعه به سمت انفجار سوق داده می‌شود.»
تنها راه؛ گفت‌وگو، به‌رسمیت‌شناسی، عدالت
در واکنش به این واقعه، دولت پاکستان خواستار تحقیقاتی فوری شده است، اما ناظران بین‌المللی می‌گویند تا زمانی که دولت‌ها با صداقت به مطالبات مردمان بلوچ پاسخ ندهند، بحران ادامه خواهد یافت.
فعالان حقوق بشر بر این باورند که مسیر صلح از دلِ پذیرش تنوع قومی، توسعه پایدار و پایان دادن به سیاست‌های امنیتی‌سازی جامعه بلوچ می‌گذرد.
این حادثه، زنگ هشداری جدی برای دولت پاکستان و حامیان منطقه‌ای آن است؛ صلح را نمی‌توان با زور تحمیل کرد، بلکه باید آن را با احترام به کرامت انسان‌ها و عدالت تاریخی ساخت.