بلوچستان – شنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۴ | ۱۹ آوریل ۲۰۲۵
در حالی که وظیفه نظارت بر عملکرد مراکز درمانی و ارتقای کیفیت خدمات پزشکی بر عهده معاونت‌های درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است، شواهد میدانی از مناطق محروم و عمدتاً بلوچ‌نشین ایران حاکی از ناکارآمدی گسترده در این نظارت‌ها است.
بر پایه گزارش‌های دریافتی، در شهرستان‌ها و روستاهای استان‌های جنوب‌شرقی، از جمله سیستان و بلوچستان، خطاهای پزشکی، تأخیر در ارائه خدمات حیاتی، کمبود پزشک متخصص و تجهیزات ابتدایی درمانی، منجر به فوت‌های قابل پیشگیری و تشدید بحران سلامت عمومی شده است.
فعالان حوزه سلامت در بلوچستان تأکید می‌کنند که این بحران نه صرفاً حاصل کمبود منابع، بلکه نتیجه بی‌عدالتی ساختاری، تبعیض نهادینه‌شده و غفلت عمدی در تخصیص بودجه‌ها و امکانات درمانی به این مناطق است.
در برخی موارد، مرگ مادران باردار، نوزادان، بیماران دیالیزی یا مبتلایان به بیماری‌های قلبی در مراکز درمانی فاقد امکانات تخصصی، تبدیل به رخدادی تکراری و عادی شده است—رخدادهایی که نه رسانه‌ای می‌شوند و نه مسئول مشخصی برای آن پاسخگو است.
یکی از شهروندان ساکن نیکشهر در گفت‌وگو با تلویزیون رُژن می‌گوید:
«ما برای یک سونوگرافی ساده باید صدها کیلومتر سفر کنیم. آمبولانس نیست، دکتر مقیم نیست، بیمار را با نیسان می‌فرستند ایرانشهر یا زاهدان. اگر زنده ماند، شانس آورده.»
در غیاب نظارت‌های واقعی، همچنین برخی کادرهای غیرمتخصص یا کم‌تجربه در مراکز دورافتاده مشغول فعالیت‌اند که باعث افزایش احتمال بروز اشتباهات مرگبار شده است. شکایات خانواده‌ها نیز اغلب بدون رسیدگی جدی باقی می‌ماند یا در بروکراسی اداری گم می‌شود.
در حالی‌که طبق قوانین، دسترسی برابر به خدمات درمانی حق همگانی است، اما برای بسیاری از شهروندان در مناطق بلوچ‌نشین، این حق عملاً به امری لوکس و دست‌نیافتنی تبدیل شده است. فقدان اورژانس‌های مجهز، نبود متخصصین بومی، و عدم توسعه زیرساخت‌های بهداشتی، شکاف میان مرکز و پیرامون را هر روز عمیق‌تر می‌کند.
در نهایت، فریاد مردم بلوچستان از درد، تبعیض و محرومیت درمانی، بی‌پاسخ مانده است—فریادی که گویی در هیاهوی تصمیم‌گیری‌های مرکزگرایانه، شنیده نمی‌شود.