زاهدان – ۱۴ خرداد ۱۴۰۴ / ۴ ژوئن ۲۰۲۵
حاج حسین اسماعیل‌زهی، رئیس شورای بلوچستان، در سخنرانی‌ای در زاهدان تأکید کرد که آرامش و امنیت گذشته بلوچستان مرهون نقش علما، سرداران و ریش‌سفیدانی بود که پیش از انقلاب اسلامی بدون نیاز به نیروی انتظامی یا دادگاه‌های رسمی، نظم اجتماعی را حفظ می‌کردند.
او در این سخنرانی به نقش مهم ساختار سنتی حل‌وفصل اختلافات اشاره کرد و گفت: «در گذشته، بسیاری از نزاع‌های طایفه‌ای و مشکلات اجتماعی توسط معتمدین و علما، بدون مداخله نهادهای دولتی، حل می‌شد.»
اسماعیل‌زهی خاطرنشان کرد که پس از انقلاب ۱۳۵۷، با برنامه‌ریزی هدفمند جمهوری اسلامی، این ساختار بومی به‌تدریج نابود شد. به گفته او، از دهه ۶۰ خورشیدی به بعد، نهادهای امنیتی با حذف چهره‌های مستقل و جایگزینی آن‌ها با افراد وابسته به حکومت، مشروعیت سنتی و مردمی در بلوچستان را تضعیف کردند.
هم‌زمان، بسیاری از علمای برجسته تهدید شدند یا به سکوت وادار گشتند، و این روند موجب بی‌اعتمادی عمیق اجتماعی، افزایش خشونت‌های طایفه‌ای و در نهایت گسترش ناامنی در منطقه شده است.
اسماعیل‌زهی در پایان، احیای نقش چهره‌های مورد اعتماد محلی را یکی از راهکارهای اصلی بازگرداندن امنیت پایدار به بلوچستان دانست.